Thuế thu nhập cá nhân đối với khách doanh nhân đến Việt Nam
2024/12/23
- CPA Hoa Kỳ
- Watari Yuzuki
Theo quy định của pháp luật Việt Nam, ngay cả những người cư trú ngắn hạn (dưới 183 ngày trong một năm dương lịch) cũng phải khai và nộp thuế thu nhập cá nhân (TNCN) đối với thu nhập phát sinh tại Việt Nam với tư cách là người không cư trú. Tuy nhiên, nếu đáp ứng một số điều kiện nhất định theo “Hiệp định tránh đánh thuế hai lần và ngăn ngừa trốn thuế giữa Chính phủ nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam và Chính phủ Nhật Bản” (sau đây gọi là Hiệp định thuế Nhật Bản-Việt Nam), người nộp thuế có thể nộp đơn xin miễn thuế thu nhập cá nhân. Dù vậy, trong những năm gần đây, quan điểm của cơ quan thuế Việt Nam đã có những thay đổi đáng kể, dẫn đến ngày càng nhiều trường hợp đơn xin miễn thuế bị từ chối.
Bài viết này sẽ giải thích các quy định liên quan đến thuế thu nhập cá nhân đối với khách công tác, quy trình xin miễn thuế cho người lưu trú ngắn hạn theo Hiệp định thuế Nhật Bản-Việt Nam, đồng thời phân tích những xu hướng mới nhất từ cơ quan thuế Việt Nam.
1. Thuế thu nhập cá nhân đối với người đi công tác
Thuế thu nhập cá nhân ở Việt Nam do người dân nộp và nộp theo hệ thống thuế lũy tiến tương tự như Nhật Bản. Những người không cư trú như khách đi công tác cũng phải kê khai và nộp thuế đối với thu nhập có nguồn gốc từ Việt Nam.
Thu nhập có nguồn gốc từ Việt Nam này bao gồm tiền lương do công ty mẹ trả và nhìn chung số tiền này được kê khai và đánh thuế theo thời gian lưu trú. Quyết định về việc có kê khai và nộp thuế thu nhập cá nhân cho người đi công tác hay không tùy thuộc vào công ty, nhưng đặc biệt khi một công ty con hoặc văn phòng đại diện ở địa phương chịu chi phí của người đi công tác thì ngày càng có nhiều trường hợp được chỉ ra là có thiếu sót trong hồ sơ. ra trong quá trình kiểm tra thuế.
Đối với người không cư trú, thuế suất là 20% và được tính như sau:
Số tiền nộp thuế = Số ngày làm việc tại Việt Nam / Số ngày làm việc trong năm × Thu nhập thế giới (tiền lương) × 20%
(THÔNG TƯ Số 111/2013/TT-BTC Điều 18)
Thu nhập kiếm được ngoài Việt Nam bắt buộc phải kê khai theo quý, và trên thực tế, việc kê khai thường được thực hiện dựa trên mức lương của tháng đi công tác thay vì tổng thu nhập cả năm. Vì vậy, nếu bạn đi công tác tại Việt Nam vào tháng nhận thưởng và thực hiện kê khai, nộp thuế thu nhập cá nhân, bạn cần tính toán, kê khai và nộp thuế bao gồm cả khoản tiền thưởng đó. Dựa trên điều này, xin lưu ý rằng thuế thu nhập cá nhân sẽ cao hơn nếu bạn đi công tác tại Việt Nam trong tháng nhận thưởng.
2. Điều kiện xin miễn thuế theo Hiệp định thuế Nhật Bản – Việt Nam
Theo Điều 15 của Hiệp định thuế Nhật Bản-Việt Nam, doanh nhân cần đáp ứng các yêu cầu sau có thể nộp đơn xin miễn thuế thu nhập cá nhân cho khách du lịch ngắn hạn:
a) Thời gian lưu trú trong một năm dương lịch dưới 183 ngày;
b) Tiền công không phải do người sử dụng lao động là đối tượng cư trú của Việt Nam hoặc bất kỳ người nào thay mặt họ trả.
c) Cơ sở thường trú hoặc cố định của người sử dụng lao động tại Việt Nam không trả thù lao;
Nói chung, các chi phí khác nhau như tiền lương và phí khách sạn cho khách đi công tác đều do tập đoàn Nhật Bản chịu và có nhiều trường hợp đáp ứng tất cả các điều kiện từ a) đến c). Nếu giải thích pháp luật là như vậy thì bất kể văn phòng đại diện có tồn tại hay không, nếu đáp ứng được các điều kiện trên thì có thể nộp hồ sơ miễn thuế và được miễn thuế thu nhập cá nhân cho chuyến công tác.
3. Diễn biến mới nhất của cơ quan chức năng về việc xin miễn trừ
I. Ý kiến mới nhất của cơ quan có thẩm quyền
Ngay cả những trường hợp đáp ứng điều kiện xin miễn trừ tại khoản 2, trước đó, cơ quan chức năng Hà Nội cũng từ chối đơn xin miễn trừ trong trường hợp có văn phòng đại diện với lý do không đáp ứng điều kiện c). Những lý do từ chối như sau. ;
・ Khi xem xét toàn bộ hoạt động kinh doanh của công ty mẹ, bản chất của văn phòng đại diện không phải là hỗ trợ và chuẩn bị mà được cho là có liên quan trực tiếp đến lợi ích của công ty mẹ. (Ví dụ: đàm phán và ký kết hợp đồng, quảng cáo, dịch vụ hậu mãi, v.v.). Vì vậy, văn phòng đại diện được coi là cơ sở thường trú và đơn xin miễn trừ sẽ không được chấp nhận.
Trong khi đó, tại TP.HCM, người đứng đầu các văn phòng đại diện, đặc biệt là những văn phòng đại diện đi công tác, đã nộp đơn xin miễn thay vì nộp thuế thu nhập cá nhân và thường được cơ quan kiểm tra thuế thông qua.
Tuy nhiên, những năm gần đây quan điểm của cơ quan thuế TP.HCM đã thay đổi, số lượng hồ sơ xin miễn thuế bị từ chối ngày càng nhiều với lý do tương tự như chính quyền Hà Nội. Từ nay trở đi, ngay cả khi bạn là người đứng đầu văn phòng đại diện và đến Việt Nam công tác, bạn vẫn nên nộp thuế thu nhập cá nhân dựa trên thu nhập có nguồn gốc từ Việt Nam ghi trong thư bổ nhiệm.
II. Tình trạng chấp thuận/từ chối đơn xin miễn trừ
A. Hồ sơ miễn trừ trước năm 2022
Trước đây, tại thời điểm cơ quan chức năng tiếp nhận hồ sơ miễn trừ thuế, không có thông báo chính thức nào về việc chấp thuận hay từ chối đơn xin miễn trừ. Việc chấp thuận hay từ chối chỉ được tiết lộ khi có thanh tra thuế.
Do đó, nhiều cá nhân đã không kê khai và nộp thuế thu nhập cá nhân cho các chuyến công tác, với giả định rằng hồ sơ miễn trừ của họ sẽ được chấp thuận. Tuy nhiên, nếu hồ sơ miễn trừ bị từ chối trong quá trình thanh tra thuế, họ sẽ đối mặt với các khoản phạt và tiền chậm nộp do không thực hiện nghĩa vụ kê khai và nộp thuế.
Tính đến tháng 11 năm 2024, vẫn chưa có kết quả chính thức nào liên quan đến việc phê duyệt hoặc từ chối các đơn xin miễn trừ cho năm 2022 trở về trước. Dựa trên các công văn hiện hành, khả năng cao là các đơn xin miễn trừ sẽ bị từ chối, dựa trên cách giải thích hiện tại của cơ quan chức năng. Do đó, cần chuẩn bị tinh thần cho những nguy cơ bị từ chối đơn xin miễn trừ trong các cuộc thanh tra thuế trong tương lai là rất lớn, và do đó, cần có kế hoạch phù hợp để xử lý tình huống này.
B. Hồ sơ miễn trừ từ năm 2023 trở đi
Theo Thông tư 80/2021/TT-BTC của Bộ Tài chính ban hành năm 2021, hệ thống đã được thay đổi để nhận được thông báo chấp thuận hoặc từ chối trong vòng 30 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ miễn trừ.
Tuy nhiên, tại Hà Nội, kết quả xin miễn trừ từ năm 2023 trở đi vẫn chưa được nhận và việc chấp thuận hay từ chối sẽ chỉ được tiết lộ khi thanh tra thuế. Mặt khác, tại TP.HCM, quy định này sẽ bắt đầu được áp dụng thực tế từ năm 2024, kết quả xin miễn trừ cho năm 2023 trở đi sẽ được biết trước khi thanh tra thuế. Tuy nhiên, như đã đề cập ở phần I, hầu hết những điều này đã bị từ chối.
Ở Việt Nam, ngay cả khi luật và quy định không có thay đổi, vẫn có nhiều trường hợp những gì đã được phê duyệt trước đó bị từ chối do thay đổi cách giải thích luật và quy định của cơ quan chức năng. Ngay cả khi bạn nộp đơn khiếu nại lên cơ quan chức năng thì việc lật thuế cũng không phải là điều dễ dàng, và vì hầu như không có vụ kiện thuế thực tế nào xảy ra trên thực tế nên việc đấu tranh tại tòa án thuế như ở Nhật Bản là không thực tế. Ngay cả khi có thể nộp đơn xin miễn thuế cư trú ngắn hạn theo các hiệp định thuế, tình hình hiện nay là việc khai và nộp thuế với tư cách là một người đi công tác thường tốt hơn, dẫn đến tiết kiệm thuế.
Tùy từng trường hợp, các phán quyết sẽ khác nhau và phản hồi của cơ quan thuế cũng có thể thay đổi, vì vậy, chúng tôi khuyên bạn nên tham khảo ý kiến chuyên gia và xem xét các biện pháp đối phó dựa trên tình hình mới nhất.
【Thông tin liên hệ】 I-GLOCAL CO., LTD.
Người phụ trách：Watari Yuzuki yuzuki.watari@i-glocal.com
Ho Chi Minh Office: +84-28-3827-8096 Hanoi Office: +84-24-2220-0334
Bài viết này được dịch bởi Yarakuzen.
